امروزه با توجه به تغییر سبک زندگی، کمردرد به مشکلی رایج و شایع تبدیل شده است. گفته میشود جراحی کمر راه حلی قطعی برای درمان درد کمر است ولی این روش درمان، انتخاب اول پزشکان نیست. کمردردها معمولا بعد از سه ماه خود به خود بهبود پیدا میکنند. پزشکان در مواجهه با افرادی که با مشکل درد کمر مواجه هستند از درمانهای غیر تهاجی مثل گرما و سرما درمانی، فیزیوتراپی، ورزش درمانی و دارو درمانی استفاده میکنند که در بسیاری از موارد این روشهای درمانی مشکل بیمار را بر طرف میکند. اما اگر روشهای معمول باعث کاهش درد بیمار نوشد، جراحی تنها گزینه باقی مانده برای بیماران و پزشکان خواهد بود.
اگر کمردرد مداوم باشد و با روشهای درمان معمول برطرف نشود، یعنی مشکل مربوط به ستون فقرات است. در این شرایط لازم است تا به جراح مراجعه کنید.
جراحی کمر زمانی لازم است که اعصاب نخاع به دلایل مختلفی تحت فشار قرار داشته باشند. بعضی از این دلایل در ادامه مطرح شدهاند.
رشد بیش از حد استخوانها: گاهی به دلیل آرتروز با مشکلی به نام خار استخوان مواجه خواهید شد. در این حالت بخشی از استخوان ستون مهره به شکل نامتعارفی رشد میکند و به مفصل لولایی مهرهها فشار میآورد. در این شرایط فضای که محل عبور اعصاب است کوچک شده و به اعصاب فشار میآید و باعث کمردرد میشود.
مشکلات دیسک (فتق یا برآمدگی دیسک): دیسکها بالشتکهایی هستند که بین مهرههای ستون فقرات فاصله ایجاد میکنند. گاهی بر اثر ضربه یا فشار دیسک متورم شده و یا از محل خود خارج میشود. در این حالت به نخاع فشار میآید و این فشار عامل کمردرد است.
آرتروز ستون فقرات: آرتروز در ستون فقرات میتواند باعث حرکت بین دو مهره شود. در این حالت ستون فقرات بسیار ناپایدار خواهد بود و در صورت عدم درمان به موقع میتواند باعث تنگی کانال نخاعی و کمردرد شود.
شکستگی مهرهها: معمولاً مهرههای شکسته بدون هیچ گونه درمانی، خود به خود بهبود مییابند، اما اگر این اتفاق نیفتاد، نیاز است تا از ایمپلنتها استفاده شوند. با کار گذاشتن ایمپلنت، ستون فقرات ثبات پیدا میکند و شکستگی مهرها برطرف میشود.
نکته: دلیل دقیق کمردرد حتی در مواردی که اشعه ایکس مشکلات دیسک یا حتی خار استخوان را نشان میدهد کار آسانی نیست.
جراحی کمر به روشهای مختلفی انجام میشود. از جمله:
دیسککتومی: دیسککتومی شامل برداشتن قسمت کامل یا جزئی از پشت لامینا است و امکان دسترسی به دیسک صدمه دیده را فراهم میکند. در این جراحی قسمت فتق دیسک برداشته میشود و تحریک و التهاب عصب کاهش پیدا میکند.
لامینکتومی: در این نوع جراحی، استخوان پوشاننده کانال نخاعی برداشته میشود و فشار عصبی ناشی از تنگی کانال نخاعی برطرف خواهد شد.
فیوژن: در جراحی فیوژن دو یا چند استخوان مهره در ستون فقرات به طور دائم به هم متصل میشود. در اثر همجوشی بین مهرها حرکت بین آنها از بین رفته و درد کمر تسکین پیدا میکند.
جاگذاری دیسک مصنوعی: این جراحی همزمان با فیوژن انجام میشود. دیسک از بین رفته بین مهرهای از ستون فقرات خارج میشود و به جای آن دیسک مصنوعی میگذارند.
در بسیاری از مشکلات کمردرد، استفاده از ایمپلنتهای ستون فقرات سبب برطرف شدن درد خواهند شد.
عملکرد ایمپلنتها، با توجه به تعریف ارتوپدی، عبارت است از:
ایمپلنتهای ستون فقرات دو گروه تقسیم میشوند:
فیوژن: این یک فرآیند جراحی است که در آن با استفاده از پیوند استخوان اتحادی بین استخوانها ایجاد میشود. ایمپلنتهای مورد استفاده در فیوژن سه دسته هستند.
کیجها به عنوان نگهدارنده فضای بین دو مهره عمل کرده و به بخشی از ستون فقرات تبدیل میشوند. بعد از جراحی، کیجها سبب پایداری ستون فقرات میشود.
پلاکها به طور معمول به پیچها متصل میشوند و به ثبات حرکت ستون فقرات کمک میکنند.
میلهها با کمک قلاب و پیچ به مهرهها متصل میشوند و به تثبیت ستون فقرات کمک میکنند.
عدم همجوشی: این روش درمان جایگزینی برای روش سنتی فیوژن نخاع است و در آن به طور دائم دو یا چند استخوان را در ستون فقرات قرار میدهند.
مانند هر عمل جراحی، کاشت نخاع نیز موافقان و مخالفان خود را دارد.
استفاده از ایمپلنتها راهی سریع برای کاهش درد است. شاید برای کسانی که از کمردرد شدید رنج میبرند، جراحی کمر نوعی اهدا زندگی دوباره باشد. آنها بعد از مدت کوتاهی دوباره به جریان عادی زندگی خود باز میگردند. جراحی عمدتاً زمانی توصیه میشود که سایر روشهای درمانی با شکست مواجه شوند. با انجام جراحی و استفاده از ایمپلنتها، بیمار نیازی به مراجعه همیشگی به پزشک و مصرف دارو نخواهد داشت.
جراحی ستون فقرات مانند تمام جراحیها خطرات خود را دارد. جراحی فیوژن ستون فقرات، عمل پیچیده است. میزان موفقیت جراحی فیوژن ستون فقرات بین 70 درصد تا 95 درصد متغیر بوده و چندین عامل وجود دارند که بر میزان موفقیت آمیز بودن جراحی موثرند. اگر پیوند به درستی انجام نشود، گاهی نیاز به جراحی مجدد خواهد بود.
از آنجا که این جراحی کل آناتومی ستون فقرات را تغییر میدهد، بعدها میتواند تأثیرات پیش بینی نشدهای داشته باشد. خطرات عفونت بعد از جراحی هم در جراحی کمر مانند تمام جراحیها وجود دارد، اما با راهنمایی مناسب پزشکان و مراقبت درست همه چیز خوب خواهد بود. کسانی که مخالف جراحی کمر هستند دلایل دیگری نیز دارند که چرا باید از جراحی کمر اجتناب کرد.
جراحی کمر جراحی سادهای نیست و خطرات زیادی را به همراه دارد. همیشه اولین عمل جراحی بهترین نتیجه را نمیدهد و احتمال بازگشت درد یا نیاز بیمار به جراحی مجدد وجود دارد. خطرات عفونت، خونریزی بیش از حد و صدمات وارده به اعصاب وجود دارد. جدا از همه اینها، افراد کمی هستند که دوست دارند تحت بیهوشی عمومی قرار بگیرند.
مواردی وجود داشته است که درد پس از جراحی بهبود نیافته و حتی بیشتر هم شده است. بهبودی پس از جراحی تا چند ماه طول خواهد کشید. احتمال فلج شدن بیمار و همچنین ازدستدادن انعطاف پذیری وجود دارد. با توجه به همه این مسائل، به بیماران توصیه نمی شود که مستقیماً عمل جراحی را انجام دهند. گزینههای جایگزین به آنها توصیه میشود، و اگر باز هم مشکل برطرف نشد، جراحی تجویز میشود.
برای جراحی کمر محدودیت سنی وجود ندارد، زیرا کمردرد در هر سنی اتفاق میافتد. اما شیوع آن در افراد مسن بیشتر است. بررسیها نشان داده بیمارانی که بالای 65 و 80 سال داشتند و جراحی کمر انجام ددادهاندبعد از گذران دوران نقاهت به زندگی عادی خود بازگشتند. از این رو، برای جراحی کمر و انجام ایمپلنت ستون فقرات هیچ مانع سنی وجود ندارد و بیشتر مشکلات کمر و مشکلات ستون فقرات با کمک جراحیها و ایمپلنت در هر گروه سنی قابل درمان هستند.
انتظار میرود بازار جهانی ایمپلنتهای ستون فقرات تا سال 2024 بیش از 19.5 میلیارد دلار باشد. جراحان به دنبال این هستند که با ایجاد برشهای کوچکتر، زمان بهبودی را به حداقل برسانند و نتیجه بهتری به دست آورند.